مصاحبه فروشگاه اینترنتی کتاب "ائوده آل" با پژوهشگر ترکی خراسانی: اسماعیل سالاریان
_ لطفا خودتان را معرفی بفرمایید
بنده اسماعیل سالاریان متولد سال 1334در گریوان از توابع بجنورد (مرکز خراسان شمالی) هستم، تحصیلات ابتدایی خویش را در زادگاه خویش و متوسطه را در شهر بجنورد به انجام رسانده ام، سپس وارد رشته مهندسی برق (الکترونیک) دانشگاه فردوسی مشهد شدم، در سال 1365 موفق به اخذ لیسانس مهندسی برق گردیدم. بنده پس از نزدیک سی سال کار در مخابرات استان خراسان (رضوی) در سال 1394 بازنشسته شدم.
اگر تعریف از خود نباشد بنده تا کنون پنچ جلد کتاب به شرح زیر منتشر نموده و چند جلد چاپ نشده دیگر نیز دارم.
1-تمثیل و مثل چاپ اول (۱۳۹۵ناشر: بخشایش، قم)
2-ناغیل‌لار بوقچاسی چاپ اول (۱۳۹۶ ناشر: بخشایش، قم)
3-مثنوی یوسف و زلیخا اثر خطی کریم میرعلی سبزواری باز خوانی اسماعیل سالاریان با مقدمه و نظارت علمی دکتر حسین صدیق چاپ اول (۱۳۹۷ انتشارات تکدرخت، تهران)
4-نگاهی به ادبیات ترکان خراسان چاپ اول (۱۳۹۷ انتشارات تکدرخت، تهران).
_ در باره آثار چاپ نشده و کارهایی که فعلا رویشان کار می‌کنید اجمالا توضیح دهید
در حال حاضر کتابی با عنوان "ترکی خراسانی و قواعد آن" آماده چاپ دارم و کتابی نیز بنام «فرهنگ کنایات ترکی (خراسانی) را در دست تالیف دارم. کتاب های ناتمام دیگر از جمله باز خوانی دیوان "فخرالبکاء از شاعره های خراسان شمالی در دوران قاجار و .... دارم.
_ در زمینه پژوهشی ترکان خراسان در داخل و خارج از کشور چه کارهایی انجام شده و جای کدام کارها را خالی می‌بینید.
خوشبختانه در سال‌های اخیر نویسندگان و پژوهشگرانی شریفی چون، احمد تکلیفی چاپشلو (ادبیات عامه درگز)، اسماعیل نعمتی پایدار (مقالات ترکی خراسان در ائل بیلیمی)، علی اکبر سراج اکبری (منظومه یاد اولسین و مثل های ترکی بجنوردی)، خانم فاطمه عزیزی (فرهنگ لغت ترکی بجنوردی)، جلال قلی‌زاده (آشنایی با ترکی خراسانی و فرهنگ لغت جامع ترکی خراسانی)، محمد عرب خدری (کتاب درگز یاریار)، محمد اسماعیل مقیمی (تاریخ و جغرافیای سیاسی شیروان)، تقی خسروی (دیوان اشعار قرآنی)، دکتر الله وردی نجف آبادی (فرهنگ لغت 16 جلدی ترکی خراسانی)، محمود صادقی (ضرب المثل های شمال خراسان)، محمد حصاری (چوخ ایرگه قیسما یار) اولین روزنامه قلم اوجو به سر دبیری محمد توحیدی از بام و صفی آباد در سال های اوایل انقلاب اسلامی، تحقیقات دکتر جواد هیئت در کتاب های تاریخچه زبان و لهجه های تورکی و مجله وارلیق در زمینه زبان و ادبیات ترکی خراسانی، و .... بخشی حاج قربان سلیمانی، بخشی محمد حسین یکانه، بخشی اولیاقلی و ... به همراه بخشی‌ها و شعرا و هنرمندان دیگر این خطه کمر همت بالا زده و در راه احیای زبان و ادبیات و موسیقی سنتی خویش که بخش مهمی از میراث معنوی و مشترک ایرانیان و در عین حال ترکان جهان است، گام‌های ارزشمندی برداشته‌اند.
تحقیات پروفسور دورفر تحت عناوین (خوراسان تورکجه سی و خوراسان تورکلری نین تاریخی و ادبیاتی1993)، تحقیقات و.هسج، و ایوانوو 1920 جی در زمینه لهجه های ترکی خراسان و ایران، تحقیقات منوچهرزاده، فرهادی و شالچی در زمینه لهجه قوچان ترکی خراسانی، تحقیقات دانشمند و زبان شناس روسی ای.آ. پوچلوسکیگی در ترکی خراسان و بخصوص لهجه بجنورد، تحقبقات پروفسور سولطان تولو استاد دانشگاه های ترکیه با عناوین (بجنوردان فولکلور دئرمه لری و خوراسان تورکجه سوز لوگو1973) و.... از جمله تحقیقات در زمینه زبان و ادبیات ترکی خراسانی در بخش بین الملل است. در پاسخ قسمت دوم سوال، در زمینه معرفی فرهنگ ترکان خراسان چندان کار مهمی نشده است.
_ ترکان آذربایجان چه نقشی در توسعه تحقیقات زبان ترکان خراسان می‌توانند داشته باشند.
ما ترکان خراسان و آذربایجان همکاری مشترک داریم و باید همکاری ها را بیشتر و گسترده نمود. انتظار داریم در معرفی هویت و زبان ترکی ترک‌های منطقه خراسان نیز در نظر گرفته شود و هنگام معرفی ترکان، هویت زبانی، ادبا و مشاهیر تورک، ترکان خراسان بزرگ را تفکیک و فراموش نکنند!
_ فعالیت های سایت ائوده‌آل را چگونه ارزیابی می کنید و چه پیشنهادات و انتقاداتی دارید
یکی از راه‌های مهم توسعه فرهنگی اهمیت دادن به مساله کتاب، کتابخوانی و ترویج مطالعه در جامعه است. سایت ائوده‌آل با تهیه و ارائه و توزیع کتاب ها نقش مهمی در توسعه سرانه مطالعه، میزان تولید و مصرف اطلاعات و کالاهای فرهنگی در جامعه ایران و توسعه فرهنگ و ترویج کتابخوانی کمک شایانی می نماید که قابل تقدیر و قدردانی است.
_ مشکلات چاپ و نشر کتاب را بیان فرمایید.
ساز و کار پخش کالای فرهنگی مکتوب (ترکی) اعم از کتاب، روزنامه، و مجله و شرایط عرضه و پخش سخت و پیچیده تر هست. واقعیت این است که مولف باید پس از چاپ خودش بازیابی کند، خودش کتاب ها را توزیع نماید و علاوه براین ها باید درصد تخفیف نسبتا بالایی از قیمت روی جلد را به کتاب فروشی ها داده شود. بعضا هم برخی در پایان سال تسویه حساب نمی کنند.
از همه مهمتر ترکی بودن کتاب ها در عدم پذیرش توسط کتاب فروشی ها بی تاثیر نیست در صورتی که اغلب کتاب های ترکی (با ترجمه فارسی) رویکرد انسانی، علمی، ادبی، فرهنگی به زبان مادری ترکی دارند. بهانه هایی از قبیل اینکه کتاب های ترکی بفروش نمی روند و یا جایی برای عرضه کتاب های ترکی نداریم و .....
از هر طرفی کتاب های ترکی چه در امر تهیه کاغذ و چه در امر چاپ و توزیع عملا با یک نقش تنگی مواجه هستند و دو برابر بیشتر سختی می کشند.
در پایان ضمن تقدیر از تلاش مخلصانه شما بزرگواران در زمینهء ارتقاء سطح دانش با کتاب خوانی که به مثابه ء چراغ راه زندگی محسوب می گردد، حمایت از کتاب ها و نویسندگان ترک، کمال تشکر و سپاس را دارم و از درگاه حضرت دوست آرزوی سلامتی و موفقیت برایتان می کنم.
مصاحبه کننده : نوید محمدی
