کشورها باید با زبان ادبیات با هم صحبت کنند
در نشست بررسی امکان‌ها توسعه همکاری مشترک ناشران کشورهای همسایه مطرح شد:
کشورها باید با زبان ادبیات با هم صحبت کنند
خوداغلو مدیر انتشارات قانون از آذربایجان اعلام کرد: ناشران باید دیوارهای شکل گرفته میان کشورها را از میان بردارند تا بتوانند به زبان ادبیات با هم صحبت کنند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست بررسی امکان‌ها و فرصت‌های ایجاد و توسعه همکاری مشترک بین بازار نشر ایران و بازار نشر کشورهای همسایه توسط کمیته علمی و فرهنگی و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، نهم اردیبهشت‌‌ماه در سرای اهل قلم برگزار شد. در این نشست شهباز خوداغلو، مدیر انتشارات قانون از آذربایجان؛ طایفور اسن، مدیر انتشارات نار و رئیس سابق انتشارات ترکیه؛ ایلییر اورتایلی، ایران‌شناس اهل ترکیه؛ حمیدرضا شاه‌آبادی، نویسنده و مدیرعامل انتشارات مدرسه؛ صفا امیری، امدیر انتشارات براق و رسول اسماعیل‌زاده مترجم و رئیس سابق مرکز ترجمه و نشر حضور داشتند. این نشست توسط مجید جعفری‌اقدم، مدیر آژانس ادبی پل مدیریت شد.
ایلییر اورتایلی، ایران‌شناس اهل ترکیه با بیان اینکه از گذشته کتاب‌هایی مانند دیوان حافط، گلستان سعدی و شاهنامه فردوسی در ترکیه ترجمه شده است، گفت: ترک‌ها این کتاب‌ها را به خوبی می‌شناسند، جوانان آثار آنها را می‌پسندند و امیدوارم این رابطه ادامه داشته باشد.
طایفور اسن، مدیر انتشارات نار و رئیس سابق انتشارات ترکیه در بیان چگونگی گسترش روابط ایران و ترکیه گفت: کتاب‌های ترکیه همگی دارای هولوگرام انتشارند و به این وسیله تعداد کتاب‌هایی که در روز تولید می‌شود را به‌دست می‌آوریم. حتی حوزه آنها هم مشخص می‌شود.
اسن با بیان اینکه در سال ۲۰۱۸ در ترکیه بیش از ۴۰۰ میلیون نسخه کتاب منتشر شده است، ادامه داد: سیستمی کتاب‌های تولید شده روز در ترکیه را مشخص می‌کند چون این کتاب‌ها با هولوگرام نشان شده‌اند. به طور کلی ۵۲ درصد از کتاب‌های ترکیه به آموزش اختصاص دارد، ۱۵۰ میلیون کتاب برای کودک در یک سال اخیر چاپ شد و شش میلیون کتاب هم از کشورهای دیگر وارد و ترجمه شده است.
او با بیان اینکه مقداری افت در انتشار و فروش کتاب داشته‌اند، ترکیه را یکی از ده انتشارات بزرگ دنیا اعلام کرد و ادامه داد: براساس تحقیقات یکی از عواملی که باعث شد ترکیه در زمینه انتشارات موفق باشد، انجمن‌هایی است که در این زمینه فعال هستند. همچنین تاثیر آژانس‌های ادبی در ترکیه باعث شکل‌گیری این موفقیت برای ترکیه شده است.
به گفته اسن اگر نتوانید فکر خود را به جهان معرفی کنید، حتی اگر فکر شما از طلا باشد ارزشی نخواهد داشت. او ادامه داد: برای همین ترکیه برای ارتباط با دیگر کشور در تولید آثار خود توجه می‌کند. البته زبان کتاب‌ها به انگلیسی برگردانده و به بازار جهانی ارایه خواهد شد.
او ادامه داد: چهار اتحادیه در این قضیه نقش داشت که مهمترین آنها سازمانی است که برای جلوگیری از قاچاق تلاش می‌کند.
جعفری اقدام، مدیر آژانس ادبی پل در تکمیل سخنان اسن، گفت: ترکیه علاوه بر ناشران ترک، انجمن ناشران ترک دارد. این‌ها اتحادیه‌ای تشکیل داده‌اند و از سال ۲۰۱۶ فعالیت خود می‌کنند. برای برگزاری یک سری نشست از ۱۴۰ کشور دعوت کردند و در سه روز کاری ۱۶۰ نشست برگزار شد. مشابه همین برنامه پارسال اتفاق افتاد که در آن ۲۷۰ کتاب ترک را توانستند به بازار جهانی معرفی کنند در حالی که فقط ۷۰ انتشارات در آن سال شرکت کرده بودند. امسال به دلیل افزایش تعداد ناشران شرکت کرده حتما تعداد مذاکره هم افزایش خواهد‌یافت.
کتابی از زبان فارسی ترجمه نکردیم
شهباز خوداغلو، مدیر انتشارات قانون از آذربایجان، سخنران بعدی بود. او هدف از شرکت در این گردهمایی را ایجاد پلی میان سه کشور ایران، ترکیه و آذربایجان عنوان کرد و گفت: نشریه قانون را در سال ۹۲ تاسیس کردم و بیش از ۱۰ هزار کتاب منتشر کردیم. که بیشتر آنها به زبان انگلیسی ترجمه شده است اما کتابی از زبان فارسی ترجمه نکردیم. این مایه تأسف من است که کتاب‌های همسایه خود را تا به حال ترجمه نکرده ام.
به گفته خوداغلو ناشران باید این دیوارها را از میان بردارند تا بتوانند به زبان ادبیات با هم صحبت کنند. او ادامه داد: ارتباطات باید ادامه داشته باشد. از این به بعد هرسال در نمایشگاه شرکت می‌کنیم حتی پیششنهاد می‌کنم غرفه‌ای در نمایشگاه تهران برای فروش داشته باشیم.
او ادامه داد: در ۱۰۰ سال اخیر زبان ادبیات آذربایجان چهار بار تغییر کرد یعنی شکستگی بزرگی در زبان و به همین دلیل وظیفه بزرگی برعهده داریم.
خوداغلو در اعلام مذاکرات با ناشران ایرانی بیان کرد:در طول نمایشگاه با پنج ناشر ایرانی مذاکره کردم تا حق رایت را با یکدیگر مبادله کنیم ما ناشران هستیم که برای بهبود وضعیت باید تلاش کنیم.
زبان فارسی پل ارتباطی فرهنگی بوده است
رسول اسماعیل‌زاده، مترجم و رئیس سابق مرکز ترجمه و نشر در ارائه تصویری از وضعیت موجود ارتباط نشر ایران و ترکیه توضیح داد: رابطه فرهنگی ادبی ایران و همسایگان غرب و شمالی رابطه‌ای دیرین است. تأثیراتی که ایران در این دو کشور و این کشورها بر ما داشتند دیرین و گسترده بود، در تاریخ باستان زبان علمی این دو منطقه به مدت طولانی فارسی بود .
او افزود: بین ایران، ترکیه و آذربایجان زبان فارسی پل ارتباطی فرهنگی بوده است. با این وضعیت ارتباط فرهنگی ما دیرین است و در ۲۰۰ سال اخیر این ارتباطات تحت طوفان‌های شدید قرار گرفته است تا جایی که در همین نشست ناشران خارجی هم از وضعیت بد ارتباط میان این سه کشور اظهار تأسف کردند.
اسماعیل‌زاده با بیان اینکه در ایران به آثاری که در آذربایجان و ترکیه منتشر می‌شود به ندرت می‌توانیم دسترسی داشته باشیم، اظهار داشت: پس وضعیت چندان خوب نیست باید آسیب‌شناسی و بررسی شود.
او در تعریف توسعه بازار نشر جهانی، سه محور ارائه کرد و گفت: یکی محور تولید است، فکر نمی‌کنم در جمهوری آذربایجان کتابی بیش از ۵۰۰ نسخه منتشر شود؛ تنوع آثار در ایران بسیار گسترده‌تر است. این در حالی است که حتی نتوانستیم ۱۰ درصد از آثار خود را به دیگر کشورها معرفی کنیم. در سالهای اخیر جریان‌هایی مانند طرح تاپ و آژانس‌های ادبی شکل گرفت و موسسه نمایشگاه‌ها تلاش‌هایی داشتند.
رئیس سابق مرکز ترجمه و نشر درباره اقدامات نمایشگاه‌های ایران، ترکیه، فرانکفورت و ... توضیح داد: شاهد بودیم که مذاکرات بین ناشران شکل گرفت، اگر ناشران ادبی فعال باشند وطرح تاپ وظیفه خود را انجام دهد و بتوانیم ساز و کاری مناسبارائه کنیم، فکر می‌کنم در این بخش اقدامات موثری انجام خواهدشد.
اسماعیل‌زاده در توضیح محور دوم گفت: محور دوم ترجمه است، وضعیت در ترجمه هم مناسب نیست اولین پایه و اساس ورود به ترجمه، فرهنگ لغات است. ترجمه فارسی به استانبولی و استانبولی به فارسی ضعیف است فرهنگ لغت‌های قدیمی خارج از این روند هستند و مترجمان در این روند در ترجمه آثار دچار مشکل می‌شوند.
او ادامه داد: بخش سوم بازار و توزیع است، محدودیت هایی در بازار این سه کشور وجود دارد و کتاب‌ها به راحتی در بازار حضور پیدا نمی‌کنند. به نظرم اگر آژانس‌های ادبی در این زمینه فعال باشند همراه طرح تاپ می‌توانندبه سمت بازارهای نشر روند.
همسایه‌ها مانند دوچشم، نزدیک به هم‌اند اما یکدیگر را نمی‌بینند
حمیدرضا شاه‌آبادی، نویسنده و مدیرعامل انتشارات مدرسه در حوزه ظرفیت قابلیت‌ها، فرصت‌ها و امکان‌های اجاد ارتباط ناشران ایرانی با ناشران کشورهای همسایه گفت: چند بار در نمایشگاه فرانکفورت حضور داشتم اما نمایشگاه استانبول یا باکو را ندیدم. همسایه‌ها مانند دوچشم، نزدیک به هم‌اند اما یکدیگر را نمی‌بینند. در کشور ما زبان ترکی به عنوان زبان دوم مطرح است و در ترکیه میدانم که زبان فارسی فراموش نشده است و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: اولین قدم این است که بتوانیم یکدیگر را ببینیم، ابتدا باید ارتباط برقرار کنیم، تشکیل نمایشگاه‌های دو جانبه و منطقه‌ای نمونه‌هایی هستند. ادبیات و کتاب‌های کودکان به عنوان طلایه‌داران نشر خیلی مهم اند. استفاده از تصویر و عکس باعث می‌شود کتاب بتواند ۵۰درصد بیشتر ارتباط برقرار کند حتی اگر فهم زبانی نباشد.
شاه‌آبادی در بیان روش دوم اظهار داشت: دوم پیدا کردن مشترکات است. روز گذشته برای انتشار سه عنوان کتاب خود با ناشر ترکیه به توافق رسیدیم.
دبیرخانه‌ای با مجموعه چند ناشر و آژانس تشکیل دهیم
صفا امیری، امدیر انتشارات براق در بیان تجربیات خود درباره اینکه یک ناشر ایرانی موفق چه راهکار مشخصی برای بسط روابط دارد، گفت: در مجموعه براق تصمیم گرفتیم از بهترین تصویرگران، صفحه‌بندها و مولفان کودک و نوجوان استفاده کنیم تا بتوانیم کتابی در عرصه جهانی ارائه کنیم.
او ادامه داد: اگر بخواهم در رابطه با همکاری با ترکیه تجربه منتقل کنم باید تاکید کنم که لازم است تا شناخت خوبی از ترکیه داشت. در سالهای گذشته شاهد حرکت شتابدار در ترکیه هستیم. فلوشیپ استانبول برای ما ناشران اهمیت زیادی دارد چون با توجه به سختی صدور ویزای شینگن می‌توانیم از این امکان بهره ببریم.
امیری در بیان عاملی که میتواند موجب موجب تقویت ارتباط میان ایران و کشورهای همسایه شود، گفت: باید بتوانیم توانایی خود را به خصوص در عرصه تصویرگری به کشورهای دیگر عرضه کنیم؛ چون ما در آن حوزه تصویرگران خوبی داریم. پیشنهاد من این است که دبیرخانه‌ای با مجموعه چند ناشر و آژانس تشکیل دهیم تا در حوزه‌های نمایشگاه تهران، استانبول باکو و ارواسیا فعال شود تا ناشران و نویسندگان بتوانند آثار خود را معرفی کنم .
