کور اوغلو ایله نیگار

متن کامل

کتاب" کور اوغلو ایله نیگار" (یئنی باخیش کلاسیک فولکلور ادبیاتیمیزا)  نوشته عمار احمدی توسط انتشارات ساوالان ایگیدلری به چاپ رسیده است.

آذربایجانین بؤیوک یازیچیسی صمد بهرنگی، کوراوغلو ایله نگار منظومه سی حاقیندا یازیر: کور اوغلونون ایگیدلیک داستانی آذربایجاندا و دونیانین چوخ مملکتینده مشهوردور. بوداستانلار شاه عباس دؤورونون اجتماعی ماجرالارین آیناسی دیر. 17- جی عصر آذربایجاندا عاشیق شعرینین ان پارلاق دؤورانی دیر. 16- جی عصرین اورتا ایللرینین سیاسی حرکتلری چوخ فولکلوریک اثرلرین تورک دیلینده یارانماسینا سبب اولدو. شاه عباس پایتختی اصفهانا کؤچوردوب فارس دیلینی تورک دیلینه اوستون توتماقلا رسمی دیل اعلان ائتدی. قیزیلباش ایله دؤیوشه باشلادی. بونلار آذربایجان دیلینین حؤرمتینی سیندیریب، شاه عباس ایله آذربایجان آراسیندا بیر بوشلوق یاراندی. بو درین یاریلقان سونوندا شورشه، محاربه یه سبب اولدو. بو حادثه لر، سازلاری و سؤزلری ایله ملتین آرزیلاریندان دانیشان عاشیقلاردا یئنی باخیش یاراتدی.

ایرانلا عثمانلی آراسیندا اوز وئرن محاربه لر، شاه عباسی و اونون آداملارینی چتین بیر وضعیته سالمیش دیر. حکومتینین علیهینه شورشلر باشلامیشدی. اعتراضچیلار ملتدن ظولم ایله آلینانلاری، یوخسوللار آراسیندا پایلادیلار. طالش حاکیمی ساری خان او ماحالین اعتراض دالغالارینی سؤندوره بیلدی. قارا باغدا، میخلی بابا آددا بیر کیشی، آذربایجانین بؤیوکلرینی بیره یئره توپلاییب، خانلارین ظولمی ایله، مذهب خرافه لری ایله دؤیوشه باشلادی. بو کیشی کؤمکچی لری ایله کندلره بیر بیر باش چکیر، ظولمون علیهینه تبلیغ ائدیردی. کند اهالیسی ظولمدن قوتارماق اومید ایله اونون آرخاسیندا دایانیب، اجتماعی وضعیتی دؤندرمه یه چالیشیردیلار. میخلی بابانین حرکتی یاواش یاواش گوجانیب بوتون قاراباغدا، ایروان ماحالیندا یاییلدی. سونوندا دا بو نهضت مسلحانه شورشه اوز قویدی. آذربایجانین گونئی بؤلگه لرینده وضعیت داها پیس لشمیشدی. جلالی لر قیامی، بوتون منطقه نی توتموشدور. عثمانلی سولطانلاری، بیر ده شاه عباس، اوتوز ایل اوزانان بو قیاملا اوز به اوز قالمیشدیلار. بئله بیر سیاسی اجتماعی چاخناشمادا ایدی کی، هنری ژانرلار چیچکلندی. آذربایجانین سازلی، سؤزلو عاشقلارینین قهرمانلاریدا بو حادثه لردن دوغولدو. کوراوغلونون انسانی حرکتلری بئله قارشیلاشمالاردان دوغولموشدو.

کوراوغلو داستانلاری و اونون ایچینده کی حماسی ماجرالار، خالقینا داخلی دوشمنلرله، خارجی دوشمنلرله ائتدیگی محاربه یه گؤزل تمثیل دیر. کوراوغلو و دلی لرینین فئودالیسم ضدینه قیامی، اودلو سلاحلارین یارانماسی ایله آسیادا باشا چاتیر. بو قیامین توخومو ایلخیچی علی کیشی آدلی آدامین الی ایله اکیلیر. علی کیشینین اوروشان آدلی بیر اوغلو وار ایدی. علی کیشی حسن خانین ایلخچی سی ایدی. خان، بیر کیچیک سؤز اوستونده علینین گؤزونو چیخاردیر. علی کیشی افسانه وی دنیز آتلارین بالاسی اولان بیر جوت آت ایله اوغلونو گؤتوروب حسن خانین ماحالیندان کؤچوب گئدیرلر. چوخ آختاریشدان سونرا، چنلی بئل بیر داغین اته یینده یاشاماغا باشلاییرلار.

اوروشان، آتاسینین امری ایله آتلاری قارانلیقدا یئتیشدیریر. اؤز ده قوشا بولاقدا بیر معین گئجه ده چیمدیگینه گؤره عاشیقلیق هنری چالینیر. علی کیشی گؤیدن توشن بیر تیکه داشدان اوغلونا بیر قیلینج سفارش وئریب سونرا اؤلور. اوروشان آتاسینی قوشا بولاقدا تورپاغا تاپشیریر. اوندان سونرا اوروشانین آدی، کنددن کنده، شهردن شهره گزیر. اوروشان بو زاماندان کوراوغلو، یانی کور کیشینین اوغلو آدلانیر. بعضی تورک خالقلارینین قایناقلاریندا کوراوغلونو «گوراوغلو» یانی گورون اوغلو، یادا «قوراوغلو» یانی اودون اوغلو آدلاندیریب لار.

کور اوغلونون ایکی آتیندان، بیری قیرآت، او بیریسی ده دورآت آدلانیر. کوراوغلو سون چاغ حسن خاندان آتاسینین انتقامینی آلیر. عاشیق جنون کوراوغلویا یاردیم اولوب اونون بؤیوک، خالق سئور فکرلرینی یاییر. او بوتون چنلی بئله گلمک ایسته ین دلی لره یول گؤستریر. کوراوغلو داستانلارینین اجتماعی سیاسی باخیشلاری اؤز زامانینداکی جلالی لر قیامیندان الهام آلسادا، اوندا، دوققوزونجو عصرده خلیفه ایله دؤیوشن بابکین صفت لری قید اولوب. اونون ائیوازی آتاسیندان آلیب، چنلی بئله گتیریب اؤز دلیلرینه، باشچی ائتمه سی، جاویدانین، بابکی آناسیندان آلیب داغا گتیریب، اؤز ایگیدلرینه باشچی ائتمه سینی یادا سالیر. کوراوغلو حسن خانین الینده گؤزلری چیخاریلان بیر کیشی نین اوغلودور. جاویدانین دا آناسینین گؤزلرینی چیخاریبلار. بو حادثه لر، ایکی قهرمانی عینی حادثه نین باش وئرمه سی سببیندن بیر بیرینه یاخینلاشدیریر. کور اوغلونون قیامی، غارت اوچون، آد قازانماق اوچون، حکومت الده ائتمک اوچون دئییل. او خالقین آزادلیغی اوچون، انسان شرافتی اوچون دؤیوشور. او داغدا آزاد یاشادیغینا افتخار ائده رک، دئییر:

منی بینادان بسله دی

داغلار قوینوندا قوینوندا

تولک ترلانلار سسله دی

داغلار قوینوندا قوینوندا

دولاندا ایگید یاشیما

یاغی چیخدی ساواشیما

دلیلر گلدی باشیما

داغلار قوینودا قوینوندا

سفر ائلیه دیم هر یانا

دیولری گتیردیم جانا

قیر آتیم گلدی جولانا

داغلار قوینوندا قوینوندا

کوراوغلو، عدالته، خالقا آرخالانان محاربه نین نئجه اولماسینی یاخشی بیلیر. او هر یئره گئتسه ، خالقین محبتی ایله قارشیلاشیب، خانلارا، پاشالارا بئله دئییر:

قیر آتی گتیردیم جؤولانا

وارسا ایگیدلرین میدانا گلسین

گؤرسون دلی لرین ایندی گوجونو،

بویانسین اندامی آل قانا، گلسین

کوراوغلو اه ییلمز یاغی یا، یادا،

مردین ایکیک اولماز باشیندان قادا

نعره لر چکرم من بو دونیادا

گؤستررم محشری دوشمانا، گلسین!

کوراوغلونون قدرتی میلتینین قدرتی دیر. اونون بؤیوک خیصلتی بودور کی میلتینین ایمانی وار بو اساسدا باشقا بیر یئرده دئییر:

ایگید اولان هئچ آیریلماز ائلیندن

ترلان اولان سونا وئرمز گؤلوندن،

یاغی آمان چکیر جومرد الیندن،

لئش لئشین اوستونه قالایان منم.

کوراوغلو بیر لحظه ده یاددان چیخاتمیر کی نه اوچون محاربه ائدیر، کیم دیر نه اوچون دؤیوشور. او هر زامان اؤز خالقینین آزادلیغی اوچون چالیشیر. کوراوغلو، خانلارین، پاشالارین ظولمو آلتیندا بئلی بوکولن خلق اوچون دؤیوشور، بیر یئرده دئییر:

قول دئییرلر، قولون بوینون بورارلار،

قوللار قاباغیندا گئدن شیرم من !

25 خرداد 1398
تعداد بازدید: 1935
محصولات مرتبط

نظرات

دسته بندی محصولات
ارائه کنندگان
Yedi Iklim türkçe B1
1,500,000ريال990,000ريال
مرورگر شما بسیار قدیمی است!
جهت مشاهده این وب سایت به صورت صحیح، بروزرسانی مرورگرتان ضروری خواهد بود. بروزرسانی مرورگر
×