تاریخ و جغرافی دارالسلطنه ی تبریز / نادر میرزا

غلامرضا طباطبایی مجد

ناشر: انتشارات آیدین

چاپ اول از ویراست دوم 1393

850 صفحه

شابک: 3-33-5871-600-978

نادر میرزا (1243-1303 ق) از شاهزادگان فاضل عصر قاجار، صاحب تالیفات متعددی است که از آن میان مشهورترین، مفصل ترین و در عین حال مهم ترین اثر وی را باید، کتاب تاریخ و جغرافی دارالسلطنه ی تبریز – مشهور به تاریخ تبریز و نیز تاریخ مظفری – دانست. اثری که اهمیت آن منحصر به ارزش های تاریخی و جغرافیای محلی تبریز نبوده، بلکه از حیث فن نویسندگی و سبک نثر مولف نیز، جایگاه قابل اعتنایی در تاریخ تحول نثر فارسی به ویژه در اواخر دوره ی ناصری و تحول سبک منشیانه ی اوایل این دوره به سلک جدید و معاصر دارد. این جایگاه چندانی است که ملک الشعرا بهار در کتاب ارجمند سبک شناسی این اثر را در توضیح رستاخیز ادبی ایران در قرن سیزدهم و در عداد کتب علمی این عصر مورد بررسی قرار داده و در باب آن، چنین قضاوت می کند که: « این کتاب از کتب بسیار مفیدی است که در ایران تا امروز تالیف شده است، و از مطالعه ی این کتاب، پیشرفت ایرانیان را در دو ثلت دوره ی اول قاجاریه در تتبع و مطالعه و ذوق ادبی و تاریخی می توان دریافت و به خوبی دیده می شود که همانطور که ایرانیان این عصر در شعر پیش رفته اند، در نثر نیز ترقی کرده اند»