تبریز مهد صنعت چاپ در ایران

تبریز مهد صنعت چاپ در ایران

تبریز مهد صنعت چاپ در ایران

وضعیت: موجود
پدیدآورنده: صمد سرداری نیا
قیمت:  
1,000,000ريال

تبریز مهد صنعت چاپ در ایران

مولف: صمد سرداری نیا

ناشر: مولف

188 صفحه

چاپ اول 1384

شابک: 8-7531-06-964

 


شروع به کار نخستین ماشین چاپ در تبریز به سال 1232 ه ق، آغاز تحول بزرگی بود که در اغلب شئونات کشور به وجود آمد و جامعه ایران را وارد دنیای جدیدی نمود که تبعات آن به صورت دگرگونی های سیاسیف اجتماعی و فرهنگی  نمودار گردید. 
نقشی که صنعت چاپ در ایران آن روز بازی کرد، شبیه نقشی است که تلویزیون، اقمار مصنوعی، اینترنت و ماهواره در دنیای امروز بازی می کند.
نشر کتاب و روزنامه، از نتایج این صنعت مادر رسانه ها بود که در جامعه ایران تاثیر شگرف تاریخی بر جای نهاد. چاپ اولین کتاب، تحت عنوان «رساله جهادیه» که مربوط به جنگ های ایران و روس بود و براساس نیازهای جامعه منتشر شده و اشغالگران تزاری را مورد هدف قرار داده بود، نماد ادبیات مقاومت به شمار می رفت.
و یا نخستین کتاب هائی که از زبان های مختلف، در تبریز ترجمه و در این شهر به زیور چاپ آراسته شدند. در بیداری افکار مردم و آشنائی آن ها با اوضاع و احوال دیگر جهان شایان دقت است. کتاب «یک کلمه» تالیف میرزا یوسف مستشارالدوله تبریزی که مزایای حاکمیت قانون را به جای حکومت فردی  می شناساند و یا کتاب های میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی را که به قول زنده یاد یحیی آرین پور می توان در استقرار مشروطیت «الفبای آزادی» نامید و به قول روانشاد دکتر محمد اسماعیل رضوانی: «نوشته های مرحوم طالبوف تبریزی و حاج زین العابدین مراغه ای در انقلاب (مشروطیت) ایران، همان اثر را داشته است که نوشته های منتسکیووژان ژاک روسو در انقلاب کبیر فرانسه.»
تاثیر جراید نیز در پیدایش نهضت تحریم تنباکو، انقلاب مشروطیت و دیگر تحولات تاریخی از جمله تاسیس مدرسه، تئاتر، سینما و روشن تر از آن است که نیاز به توضیح بیشتری باشد. این ها همه به برکت تاسیس صنعت چاپ بوده که این همه تحولات را سبب گردیده است.
صنعت چاپ تبریز نه تنها در ایران، بلکه تاثیر خود را در سطح خاورمیانه بر جای گذاشت. به طوری که علاوه بر چاپ کتاب های تالیفی و ترجمه شده در تبریز و دیگر نقاط ایران، آثار مکتوب نوشته شده در کشورهای همجوار نیز در مطبعه های تبریز چاپ و در سطح کشورهای منطقه توزیع شدند و ملل همسایه ر تحت تاثیر قرار دادند. در نیمه اول قرن نوزدهم، کتاب های «قره باغ نامه»،«دربند نامه»،«قانون قدسی» تالیف  عباسقلی آقا باکیخانوف و کتاب درسی به زبان ترکی آذری که توسط میرزا شفیع واضح و گریگوروف در آن سوی ارس نوشته شده بودند و تعداد زیاد کتب علمی در چاپخانه های تبریز چاپ شده و در ممالک همجوار پخش گردیده اند.
کتاب هایی که در قرن نوزده در چاپخانه های تبریز چاپ شده اند، هم اینک در کتابخانه ها و موزه های مشهور دنیا از جمله پطرزبورگ، مسکو، باکو، تفلیس، تهران، اسلامبول، قاهره، بغداد، برلین، پاریس، لندن، واشنگتن، هندوستان و دیگر کتابخانه ها نگهداری می شود.
اولین ماشین چاپ که به دستور عباس میرزا نایب السلطنه و به همت و پایمردی میرزا زین العابدین تبریزی پدر صنعت چاپ ایران در محله ویجوبه که آن موقع در خارج از قلعه تبریز واقع بود راه اندازی شد، از نوع سربی یا حروفی بود که سالیانی چند، کتاب های متعدی را چاپ و منتشر کرد. پس از چند سال، این شیوه بنا به عللی متروک و چاپ سنگی متداول گردید و مدت 60 سال، این شیوه رایج بود، تا این که براساس نیاز جامعه، چاپ سربی دوباره به کار گرفته شد.
میرزا زین العابدین ، در سال 1239 ه ق به دستور فتحعلی شاه راهی تهران می شود تا این صنعت را در پایتخت نیز به کار اندازد، شاگردان او از جمله ملامحمدباقر تبریزی، خلیل تبریزی، علی بن محمد حسین تبریزی و ... کار او را در دارالسلطنه تبریز دنبال کردند.
میرزا جعفر تبریزی نیز موسس نخستین ماشین چاپ سنگی در تبریز بود. چاپ سنگی که سال ها در تبریز با طبع کتب و جراید متعدد خدمات فرهنگی ارائه می داد، در نشر معارف و بالا بردن آگاهی مردم نقش تاریخی ایفا کرده است. در این شیوه، هنرمندان خوشنویسی هم پا به عرصه وجود گذاشته و هنرنمایی کرده اند که باید نامشان زینت افزای صفحات تاریخ صنعت چاپ گردد.
صنعت چاپ که در آگاهی مردم بسیار کارساز بوده، همواره مورد تشویق و حمایت آزادیخواهان و عدالت طلبان بوده است. پرواضح است که چون بیداری ملت مغایر با منافع نامشروع افراد و حاکمان ضد خلقی می باشد، به همین علت، این فن شریف، همیشه مورد بغض و کینه زالو صفتان بوده است. به عنوان مثال، در دوران انقلاب مشروطیت چاپخانه های تبریز، نخستین هدف مستبدان بود که به محض دست یافتن، آنها را مورد غارت و چپاول قرار دادند و هنگامی که گلوله توپ حضرات تمام شد، حروفات چاپخانه های یغما شده را گداخته و به شکل گلوله در آورده و به سوی آزادیخواهان شلیک کردند.
 

دسته بندی محصولات
مقالات مرتبط با محصول
مقاله مرتبط با این محصول وجود ندارد.
مرورگر شما بسیار قدیمی است!
جهت مشاهده این وب سایت به صورت صحیح، بروزرسانی مرورگرتان ضروری خواهد بود. بروزرسانی مرورگر
×