بئشیک نغمه لری

لایلالار - نازلامالار

گنجینه ادبیات عامیانه ایران ( مجموعه لالائی و نوازش کودک آذربایجانی)

پژوهش و گردآوری: مهدی دهقان

ناشر: نشر اختر

چاپ دوم 1398

104 صفحه

شابک: 4-390-517-964-978

متن کتاب حاضر براساس قالب ادبی و وزن اشعار در دو فصل تنظیم شده است. در فصل اول لالائی ها چاپ شده اند و تک مصرع هایی که به هنگام خواندن لالائی ها بصورت ترجیع بند بعد از هر قطعه لالائی تکرار می شوند در این بخش هر چند صفحه یکبار آمده اند. این قسمت از کتاب در مجموع حاوی 126 قطعه لالائی می باشد.

نازلاماها فصل دوم کتاب را تشکیل می دهند این فصل نیز حاوی 207 قطعه می باشد. این فصل از کتاب بصورت کتابچه ای مشتمل بر 127 نازلاما در سال 1379 منتشر شده بود و اینک با اضافات و اصلاحات به همراه لالائی ها در این مجموعه تقدیم خوانندگان گرامی می گردد.

بطور کلی نحوه تنظیم اشعار در هر قسمت از روی ردیف و قافیه، بصورت الفبایی است.

در این مجموعه نگارنده صرفا به جمع آوری و ارائه لالائی ها و نازلاماها پرداخته، و مطلب مهمی که ضرورت آن را احساس می کنم بررسی این اشعار زیبا و شیرین از دیدگاه جامعه شناسی، روان شناسی، ... و تاریخی است. اینجانب به جهت بضاعت علمی ناچیز از ورود به این حیطه پرهیز کردم و این مهم را به اهل علم واگذاردم، اما در پایان حیفم آمد که به نکته ای ظریف اشاره نکنم.

چنانچه می دانیم در جوامع پیشین بنا به ضرورت های اجتماعی و شرایط زندگی و کاری فرزند پسر بیش از دختر دلخواه والدین بوده و مخصوصا در جوامع روستائی و ایلی این عقیده نمود بیشتری داشت. (این باور ریشه دار و کهن با شدتی کمتر همچنان در جوامع شهری نیز نمود دارد.) این باور را می توان همچون دیگر باورها و اعتقادات در نمونه هائی از آثار فولکلوریک پی گرفت.

و آن نکته مهم اینکه: در بررسی بیش از 330 قطعه لالائی و نازلامای متن این کتاب به این نتیجه می رسیم که در بیان مادر عواطف پاک و بی پیرایه مادرانه بر کلیه ضرورتها و شرایط و اعتقادات می چربد و این باورها رنگ می بازند. مادر فارغ از تمام دغدغه های زندگی آرزوی قلبی خود را بر پسر ترجیح می دهد.

مهدی دهقان

تبریز - شهریور ماه 1385