وبای عالمگیر

اسناد و مدارک عبدالحسین میرزا فرمانفرما در حکومت کرمانشاه

منصوره اتحادیه(نظام مافی)، اسماعیل شمس، اعظم غفوری

ناشر: نشر تاریخ ایران

چاپ اول 1392

308 صفحه

شابک: 8-90-6082-964-978

اسناد و مکاتبات عبدالحسین میرزافرمانفر به شکل اتفاقی پیدا شدند، پس از بررسی اولیه، مشخص شد که غالبا شامل عریضه، گزارش و نامه هایست که از حکومت های مختلف فرمانفرما به جای مانده است. تعداد زیادی از این اسناد نیز مربوط به محاسبات و امور مالی بود. اسناد در شرایط نامناسبی نگهداری شده و با زحمت بسیار قابل استفاده بودند. تعدادی از اسناد که در اثر انواع آفات از بین نرفته بودند، جدا شدند. این کار با همت، پشتکار و حوصله بسیار توسط خانم ها، سعدا پیرا، اعظم غفوری و منصوره خوشنام لو انجام گرفت. در طول این مدت خانم حوریه سعیدی در خواندن برخی اسناد به ما یاری رساند که از همه این عزیزان صمیمانه سپاسگزارم.
اسناد پس از دسته بندی برپایه حکومت های مختلف فرمانفرما برای نگهداری به مجلس شورای اسلامی سپرده شدند و اسکن بسیار منظم و قابل استفاده ای تحویل نشر تاریخ ایران گردید. این کار با سرپرستی آقای دکتر علی ططری و با همکاری خانم میلا ملک الکلامی انجام گرفت.
عبدالحسین میرزا فرمانفرما دوبار در کرمانشاه حکومت کرد. حکومت اول او از سال 23-1320 و حکومت دوم از سال 33-1330 ق بود. مکاتبات خصوصی فرمانفرما از این دو حکومت باقی مانده است که امید است تدریجا منتخبی از آن ها منتشر گردد. اولین جلد از این مجموعه مکاتبات، به اپیدمی وبا در سال های 22-1321 ق تشخیص داده شده است.
مکاتبات خصوصی حکومت اول فرمانفرما در کرمانشاه شامل موضوعات مختلفی از جمله گزارش اوضاع محلی، خبرهای وقایع بین المللی، نامه های رسمی و عرایض اهالی خطاب به حاکم است. آنچه اینجا معرفی می شود، ضمن ارائه مطالب گوناگون، نامه هایی است که به وبا اختصاص دارد و یا به آن اشاره می کند.مخاطب اکثر نامه ها فرمانفرما است، اما نویسندگان آن ها چندان شناخته شده نیستند و سمتشان مشخص نیست. بعضی نامه ها پاکت ندارند و یا فاقد تاریخند. بعضی از نویسندگان سواد درستی نداشتند و یا فارسی زبان اصلی شان نبود. تعداد 28 نامه و تلگراف در مورد وبا در بایگانی وزارت خارجه ایران نیز به دست آمد که در این مکاتبات گنجانده شده است.

منصوره اتحادیه(نظام مافی)