غریب نامه

عاشق پاشا

تصحیح و گردآوری : م. کریمی

ناشر: انتشارات نباتی

530 صفحه

بیرینجی چاپ 1399

شابک: 9-059-227-622-978

عاشق پاشا یکی از بزرگترین شاعران قرن هفتم هجری است که شهرتش از خراسان تا آناتولی را درنوردیده و با آفرینش آثار عرفانی خویش در قلب مردمان زیسته است، اکثر منابع از او به عنوان شیخی والامقامف عالمی بزگوار، زاهدی پرهیزگار و سیاستمداری دانا یاد کرده اند، اصل او از خراسان است، اجداد او از بزرگان شیوخ در خراسان بوده اند. با خبر آمدن مغولها بسوی غرب، بسیاری از دانشمندان و صنعتگران خراسانی مسیر غرب را پیش گرفتند و به آذربایجان و سپس آناتولی رفتند. این کوچ کردنها در طول قرنهای ششم و هفتم از خراسان به آناتولی به صورت ممتد دامنگیر شاعران ترکی گوی بوده است همچنان که شیخ عزالدین حسن اوغلوف مولانا جلال الدین مولوی و دیگران نیز چنین سرنوشتی داشته اند. اجداد عاشق پاشا نیز جزو همین مهاجران بوده اند. 

عاشق پاشا با شاهکار ادبی خود - غریب نامه شهرت جهانی دارد و هر کس که با تاریخ ادبیات ترکی آشنایی داشته باشد مطالعه ی غریب نامه رابر خود واجب می داند. زیرا عاشق پاشا نه تنها در زادگاه خود - خراسان، بلکه بیشتر از ایران در سرزمینهای آناتولی معروف گشته است و او را با طریقتهای متداول آن زمان - بابائیه می شناسند هر چند که خود بدان پای بند نمانده و افکار و نحله ی فکری دیگری را دنبال کرده و خود شیوه ی خاص تفکر را دارد.

عاشق پاشا پیوندی محکم با شهر تبریز نیز دارد. تردیدی نیست که تبریز در سده های پنجم و ششم هجری به عنوان مرکز اندیشه های علمی - عرفانی دارای شهرتی بی مانند بوده و علما و حکما رو بسوی تبریز می آورده اند. هنوز هم موقعیت فرهنگی تبریز به دلیل گرد آمدن صدها عالم و حکیم، اندیشمند و سخنور منحصر به فرد است. وجود آرامگاه بزرگ مقبره الشعرا، گورستان گجیل و چرنداب که مزار صدها تن از بزرگان علم و ادب و عرفان را در خود دارد تبریز را در جهان در صدر شهرهایی قرار می دهد که هنرمندان و بزرگان را بسوی خود جذب می کرده است.