بیز بئله گولردیک جلد اول

سیر طنز در شعر ترکی

درآمدی بر سیر تحول و تطور طنز در زبان ترکی آذربایجانی

به کوشش صالح سجادی

ناشر: انتشارات سوره مهر

چاپ اول 1394

شابک ج 1: 3-897-175-600-97

شابک دوره: 5-893-175-600-978

طنز، مفهومی مجرد و در عین حال اجتماعی است. پژوهشگرانی که به حیطه نظری طنز پرداخته اند، تاکنون تعریفی قطعی و کامل در مورد آن به دست نداده اند. ادبا و نویسندگان تعاریف مختلفی از طنز ارائه کرده اند که اگر این تعریف ها را مورد تحلیل قرار دهیم، ناهماهنگی و تناقض آشکاری در آن ها خواهیم دید؛ به عبارت دیگر، هنوز نظر متقن و واحدی در مورد چیستی طنز وجود ندارد.

ساده ترین تعریف و نمود طنز، کاربرد آن در نمایاندن سوژه های نامتعارفی است که متعارف به نظر می رسند و این خود مایه خنده می شود. هنر طنزپرداز، کشف و بیان هنرمندانه و استتیک عدم تناسب در این «متناسبات» است. 

«طنز» واژه ای عربی است و عموما به معنای تمسخر، طعنه زدن، عیب جویی، سخن به رمز گفتن و به استهزا از کسی سخن گفتن به کار می رود. معادل انگلیسی «طنز»، «satire» است که از کلمه «satira» در زبان لاتین گرفته شده، آن نیز از ریشه «satyros» است که واژه ای یونانی است. یونانیان طبق و دیس بزرگی را که پر از میوه های متنوع بوده و به یکی از خدایان کشاورزی هدیه داده شده «ساتیرا» می گفتند. بعدها این کلمه به معنی «غذای کامل» یا «آمیخته ای از هر چیز» نیز مصطلح گردید.