پژوهش هایی درباره خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز

دکتر فرهاد عطایی

ناشر: نشر میزان

چاپ اول 1392

208 صفحه

شابک: 8-480-511-964-978

به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران، این کشور خود در سه منطقه حساس و بسیار مهم جهان امروز قرار گرفته است. ایران از یک سو کشوری است خاورمیانه ای و یکی از کنشگران مهم این منطقه به شمار می آید. در این منطقه، خلیج فارس به تنهایی 68%  ذخایر نفت جهان و بیش از نیمی از ذخایر گاز آن را در خود دارد. بدین ترتیب، اکثر کشورهای جهان از اروپا و ایالات متحد آمریکا تا قدرتهای اقتصادی در حال ظهوری چون چین و هند به انرژی این منطقه وابسته اند. حضور اسرائیل کماکان خاری در چشم مسلمانان این منطقه و یکی از موضوعات مهم جهانی است. گسترش اسلام سیاسی در چند دهه اخیر این منطقه را از جهتی دیگر نیز به مرکز توجه جهانیان بدل کرده است. از سوی دیگر، ایران با کشورها و مردمان آسیای مرکزی و قفقاز پیشینه تاریخی و فرهنگی دیرینه و مشترک دارد و سرنوشت و تعاملات آنها با دنیای خارج به ناچار به ایران بسته است. فروپاشی اتحاد شوروی در آغاز دهه 1990 میلادی اهمیت راهبردی این منطقه و کشورهای نواستقلال آن را موجب شده است. هم انرژی حوزه دریای خزر و اهمیت آن برای اروپا و هم موقعیت راهبردی این منطقه برای رویارویی ایالات متحد آمریکا با ابرقدرت چین آسیای مرکز و قفقاز را در مدت کوتاهی به جرگه مناطق حساس جهان وارد کرده است. ایران همچنین با تحولات شبه قاره هند و کشورهای افغانستان و پاکستان مربوط است و از آن اثر می پذیرد. بدین ترتیب، داشتن شناختی درست و درکی صحیح از تحولات و ویژگیهای این سه منطقه برای ما اهمیتی حیاتی دارد.