اقتصاد کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی

تالیف: دکتر الهه کولایی، عابد نوروزی زرمهری

ناشر: انتشارات دانشگاه تهران

چاپ اول 1397

302 صفحه

شابک: 3-7176-03-964-978

جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز که در دوران هفتاد سال حکومت کمونیستی، بخشی از اتحاد شوروی را تشکیل داده بودند، پس از فروپاشی آن، در شرایط جدیدی قرار گرفتند. این کشورها که پیش از پیوستن به نظام کمونیستی، شرایط اقتصادی جوامع کشاورزی و معیشتی را تجربه می کردند در جریان شکل گیری نظام برنامه ریزی متمرکز در اتحاد شوروی، به عنوان بخشی از واحدهای نظام اقتصادی جدید، در برنامه تقسیم کار سوسیالیستی آن قرار گرفتند. فعالیت های اقتصادی در این جمهوری ها در شرایط انقلابی و پس از آن، تابع ملاحظات و سیاست های مسکو بود. وقتی در اکتبر 1917 انقلاب بلشویکی پیروز شد، رهبران آن برای جهت دادن به اقتصاد برنامه مدونی نداشتند. در دوره «جنگ داخلی» تلاش های صورت گرفته به نام «کمونیسم جنگی» در چند محور متمرکز بود:

1- ملی کردن صنایع و تخصیص تمامی ذخایر منابع و تولید به دولت؛

2- منع تجارت و معاملات خصوصی؛

3- ضبط مازاد محصول دهقانان؛

4- منسوخ کردن نسبی پول؛

5- ارعاب، مصادره و تحویل اجباری