به کوشش: بهروز ایمانی

ناشر: نشر اختر با همکاری انتشارات آناس

چاپ پنجم

1397

128 صفحه

شابک: 2-084-517-964-978

 

از زمانهای بسیار دور، زبانها به دنیا آمده اند، زیسته اند و همراه با جوامع پدید آورنده خود از میات رفته اند. اما امروزه با سرعتی بی سابقه در حال مرگ اند. زبان شناسان به این باورند، اکثریت شش هزارزبان زنده دنیا ممکن است بر اثر آنچه زبان جنگ نامیده می شود، درآینده ای نزدیک و قابل پیش بینی محو شوند. تنوع زبانی و همراه آن بخشی از میراث بشری در خطر است، زیرا زبان سنگ بنای تنوع فرهنگی است که به نوبه خود شالوده حفظ تنوع زیستی است.
برای جنگ زبان دلایلی وجود دارد، در این جنگ زبان انگلیسی در سطح جهانی و زبان های عمده منطقه ای به هزینه زبان های اقلیت جولان می دهند. اما گردان های بزرگ همیشه پیروز نمی شوند پیکارهایی که برای حفظ زبان های دیگر صورت گرفته است، در خور تامل است.
در عین حال همزیستی بین زبان ها را می توان پروراند و هم اکنون نیز در بعضی جاها در حال پرورش است. سرنوشت زبان در نهایت به تعهد کاربران زبان بستگی دارد.

 

یک زبان تنها یه شرطی می تواند زنده بماند که حداقل یکصد هزار نفر با آن گویش داشته باشند. امروز حدودا نیمی از زبان در دنیا کمتر از ده هزار و یک چهارم از زبان ها کمتر از یک هزار نفر به آن تکلم می کنند. تنها حدود بیست زبان هستند که صدها میلیون نفر بدان ها سخن می گویند. مرگ زبان ها پدیده تازه ای نیست.

زبان ها اغلب طول عمر نسبتا کوتاه میزان مرگ و میر بسیار بالایی دارند. زبان ترکی و چند زبان عمده دنیا از جمله زبان هایی هستند که قدمت طولانی دارند.

دکتر جواد هیئت ترکی آذربایجانی را مانند ترکی ترکیه و ترکمنی شاخه ای از ترکی اوغوز می داند. ترکی اوغوز علاوه بر آذربایجان در بسیاری از مناطق ترک نشین ایران و عراق و آناتولی شرقی نیز بدین زبان تکلم می کنند.