تصحیح،توضیح و مقدمه: دکتر صمد رحمانی خیاوی

ناشر: سومر نشر با همکاری نشر اختر

چاپ اول 1395

312 صفحه

شابک: 8-96-6663-600-978

 

شعور و دیدگاه فرهنگی - هنری هر ملتی خود را در آثار شاعران و نویسندگانشان بروز می دهد. برای همین نشر آثار گذشتگان، تاریخ ملل، ارتباط سیاسی ، میراث و گنجینه ی زبان و ادبیات آن ها را آشکار می سازد. در کشور ما به خاطر داشتن قومیت های متفاوت، ادبیات در دو مسیر طی طریق می نماید. راه اول با هدایت زبان فارسی، سند قطعی ایرانی بودن ما، و طریق دیگر با زبان های مادری بومی، پاس دارنده ی قسمتی از فرهنگ، به ویژه ادبیات شفاهی مردم ما، تداوم می یابد. این دو زبان رسمی و مادری در طول تاریخ در مقابله با هم نبوده اند و نباید باشند.

از مردم آذربایجان قبل از اسلام چندان آثار ادبی مکتوبی باقی نمانده است. تعدادی از محققان حماسه ی گیل گمیش (بیلقامیس)، اولین حماسه ی منظوم در ادبیات دنیا را به ترک ها نسبت می دهند و تعدادی دیگر به خلق های دیگر منتسب می سازند. علم الدین علی بیگ زاده محقق جمهوری آذربایجان برای اثبات ادعای خود مشابهت هایی بین این حماسه با کتاب حماسی "دده قورقود" ارائه می دهد. این شباهت می تواند از دو جنبه مورد بررسی قرار گیرد. اول اینکه آثار ادبی به خاطر اشتراک در فرهنگ اقوام مختلف می تواند مشابهت هایی به همدیگر پیدا کند. و دیگر آن که مسئله ی توارد می تواند سبب این تشابه باشد. چنان که به عنوان مثال اسلوب رئالیسم جادویی توسط غلامحسین ساعدی (1964، عزاداران بیل) و گابریل گارسیا مارکز (1968، صد سال تنهایی) از آمریکای لاتین به وجود آمد؛حال آن که هیچ یک از نویسندگان در حین خلق اثر از همدیگر اطلاعی نداشتند.