قارداش آندی

قارداش آندی / بولود قاراچورلو (سهند)/ نشر افکار

باشی طوفانلی شاعر
سهند نئچه یؤنلو بیر دوشونوردور. اونو شرقل بیر ضیالی کیمی دیرلندیرمک اولار. بیر سؤز داغارجیغینا دؤنموش فیلولوق، توپلوم بیلیم اوزمانی اولان بیر اقتصاد بیلیمچی سی! او شاعرلیییندن اؤنجه آیدین بیر متفکر دیر.
اونون بیزه ارث قویوب  گئتدییی یارادیجیلیغی و اونون ایچینده یارانان ساغلام دیل، ساغلام و اؤز تورکجه اولان سؤزجوک و آذربایجان انسانینین دوشونجه فلسفه سی، بوگونوموزون و گله جه ییمیزین خوشبختلیک گؤستر گه سی دیر.
سهند بیر ملتچی شاعر ایدی، میلتینین دیلینه دایاق دوران بیر دوشونور. ملی آزادلیقدان دانیشیرسا، بوتون گئریچی ملیتچی جریانلاری نفی ائدیر. اونون محض ملی گرا بیر شاعر کیمی آدلاندیریلماسی، چاغداش ادبیانتین بیر یؤنلو آراشدیریلماسیندان ایره لی گلیر. او بوتون انسانلارا اؤزگورلوک آرزولایان و بو آرزونون اوغروندا چالیشان شرق دوشونورودور.
اوستاد شهریاردان سونرا آذربایجان دیل و ادبیاتینی تک باشینا قورویوب ساخلایان دؤیوشچودور بولود! چاغذاشلیغیمیزدا سهند ایزی سیلینه سی و اونودولاسی دئییل. تانری اونو آدی گؤزل محمد (ص) مصطفا باغیشلاسین!
اولو سهندین الینیزده اولان، بوتون اثرلرینی احتوا ائدن بو دیوان چوخ قالماقاللی و اوزون سورن بیر آراشدیرمادان و آختاریش لاردان سونرا بیر یئره توپلانیب و کتاب اولاراق مدنیتیمیزین اولولوغونا پای وئریلمیشدیر. ایلک اؤنجه، اثری «رسول یونان» جنابلاری بیزیمله – یاشماق بدیعی گروهو – ایله بیر اؤنری کیمی آرایا قویدو و حتی اثری یایینلایان نشر ائوی ایله ده دانیشیب و بیزه اونون نشری اوچون آرخایینلیق وئردی. چکدییی بو زحمتدن دولایی و بوتون ادبی امکلرینه گؤره، ادبیاتیمیزین اونون بورجونو اؤده یه بیله جه یینه اینانماق ایسته میرم.
سونرا دیلیمیزین ساییملی و سئویملی اوستادی، سایین فرزانه نین سوئدده چاپ ائتدییی «دده مین کتابی» آدلی اثرینی، جولفالی خانیم «آیسودا عظیمی» چوخ بؤیوک امک و سالقا – سهمانلا یئنی دن دوزموشدور.
همن بو یئنی دوزومون اساسی ایله اثر، ماراغالی سهندشناس عالیم، سایین محمدرضا مقدسی جنابلارینا، ائدیت و رئداکتورلوق اوچون گؤندریلمیشدیر.
شاعر و آراشدیریجی دوستوموز مین صفحه لیک کتابی ( دؤنه لرله) اؤز بؤیوک دقیقلیک و بیلیگی ایله دوزنله ییب و اثرین بوتون چاپلاریندا گئدن املا یانلیشلیق لارینی و بعضی محلی لهجه لرین معیارلاشدیریلماسینی یئرینه یئتیریب و حتی بیر سیرا ال یازمالار و ائله جه ده شانلی سهندین کهنه کاست لرده بیزه یادگار قالمیش اؤز سسی ایله توتوشدوروب، ساهمانلادی. بعضی شعرلر عرب الفباسیندا یایینلانان چاپلاردا دوشموش و یا بیر نئچه بندلری حذف اولموشدور (اؤرنه یین، شهریارا خطاب شعرینین آلتی بندی). سهندین بوتون اؤلکه لرده چاپ اولان اثرلری بیر – بیری ایله توتوشدورولوب و آرا – سیرا حذف اولان و یاددان چیخان شعرلری و یا مصراع لاری بیر یئره توپلانمیشدیر. ایندی سایین مقدسی نین بیر ایللیک امه ییندن سونرا، سهندین بوتون اثرلرینین دوغرو دوزگون یایینلانماسینی، تام اطمینان لا دئیه بیلریک.
دده قورقود کتابینین گونوموزده کی چاغداش نمونه سی ساییلاجاغینا اومید بسله دیییمیز، شانلی سهندین بوتون اثرلری ساییلان بو کتابین، بیرینجی و ان اؤنملی بؤلومو، یئنه ده بؤیوک فیلولوق و آراشدیریجی اوستاد فرزانه نین اولولوغونا و الی – گؤیلو آچیقلیغینا بورجلویوق. دیوان آدلاندیردیغیمیز بو بؤلوم، صنعتکار و آراشدیریجی دوستوموز سایین «علی رضا رشیدفر» ین ، اوستاد فرزانه نین ساغلیغیندا، اوستادین آرشیویندن توپلاییب ساهمانلادیغی شعرلر و اولو سهندین بیر سیرا قدیمکی دوستلارینین ال یازمالاریندان و یا کاست لردن توپلادیغی، ایتیب باتمیش اثرلرین توپلوسودور. علی رضا رشیدفرین سهنده سئوگی سی و وفادارلیغی اولماسایدی آذربایجان ادبیاتی بیر قیمتلی اینجی نی ایتیرمیش اولا بیلردی. یئنی تاپیلان بو توپلویا، ماراغالی شاعر و یازیچی، چاغداش شعریمیزین اؤندرلریندن ساییلان ودود دوستی (ایلقار) ین سونسوز واسواسلیق و دقتله، دؤنه – دؤنه اوخویوب، ائدیت ائدیب و دوزنله مه سی ماراق دوغوران بیر مسئله یه چئوریلدی. بئله کی ، تکجه بو بؤلوم، نئچه آی سایین ایلقاری ایش – گوجدن قویموشدور. بو سئوگی و امه یین قارشیسیندا تکجه الهی بیر جمله، سؤزو سونوجلاندیرا بیلر: اجرکم عندالله ...
بو آرادا بیر نفرین ده عشقی اونودولاسی دئییل! (عشق دئییرم، امک و ادبیات سؤزجوک لری یئترسیز اولور بعضا عشق اولان یئرده). او دا «افکار» یایین ائوی نین مدیری، ضیالی دوستومو سایین «ساسانی» جنابلاری دیر. او قدر ایشین آردینی توتدو کی، بیزیم کیمی تنبل ادبیاتچی لاردان ایسته دییی ایشی چکدی. مولانا فضولی نه گؤزل سؤیله میش. گؤرک خانیم نه سؤیله میش:
«یا رب بلای عشقیله قیل آشنا منی
                            بیردم بلای عشقدن ائتمه جدا منی».
سهندیار ادیجیلیغینین بو بیر بندی، ساسانی جنابلاری نین دوداق ویردی دیر:
اوندا کی دیل آغیز سؤزدن اوسانار، 
سوروشون مطلبی تئللر سؤیله سین.
دوداق دانیشارسا اود توتار یانارف
گرکدیر زخمه لر، اللر سؤیله سین.
یاشماق سیرا کتاب لارینین هئچ بیرینده سؤیله مه دیییم بیر سؤز کئچیر اوره ییمدن. آذربایجان نشری، آذربایجان انگینلییینده کتاب لاریمیزین چاغداش بیچیمه و گؤرونوشه یییه دورماسی نی، ایکی هنر جومردی، ایکی سهند بالاسی هنرمنده بورجلودور. سایین آیخان علی زاده و آیاز تبریزلی یه مدنی بورجوموزو دده م قورقود اؤزو وئرسین:
دده م آیدیر:
قیلینج لاری کوته لمه سین!
چاپارکن آغ بوز آتلاری بودره مه سین!
قانادلارینین اوجو قیریلماسین!
قارا اؤلوم گلدییینده کئچید وئرسین!
اول لؤیدوگوم اوجا تانری دوست اولوبان مدد وئرسین!
آمین خانیم هئی ...
اونسوز دا سهند ائلینین کؤنول زیروه سینه بویلانماغا محض سهند اوغول لارینین باجاریغی اولا بیلر!
بیرده ساییملی و سئویملی اوستادلار، اوجامان قوجامان لار، سایین باریشماز و سایین دوکتور هئیت دن بیزه وئردییی گؤستریشلری اوچون خلقیمیز آدینا منتداریق. شانلی سهندین بؤیوک باجیسی بیلیم یورد (دانشگاه) معلیمی، سیمین خانیم قاراچورلویا و سایین حیات یولداشی جناب نظامی زاده یه سهندین بوتون شکیل لری و کاست لرده توپلانمیش سسینی بیزه چاتدیرماسی اوچون درین تشکرلریمیزی بیلدیریریک کی اونسوز بو دیرلی اثر بویا باشا چاتمایاجاقدی. بیز هر نه ائتدیکسه بور جوموز ایدی. آخی بیز،کتاب – کتاب سئوگی بؤلوشوروک مدنیتیمیزین آیین شایین سونسوزلوقلاریندا ...
بیر ده کی سیزدن نه گیزلین سایین اوخوجوم، کتابین بئله بیر آد آلماسی گؤیلومدن کئچیردی:
 هذا کتابی (چاغداش) دده قورقود علی لسان طائفه اوغوزان ...
یوم وئره ییم خانیم:
یئرلی قارا داغلارین ییخیلماسین!
کؤلگه لیجه قابا آغاجین کسیلمه سین!
قامین آخان گورکلی سویون قوروماسین!
آغ ساققال بابالار، آغ بیرچک آنالار یئری اوچماق اولسون!
آدی بؤیوک تانری، بیزیم گناهلاری،
آدی گؤزل محمد (ص) مصطفایه باغیشلاسین!
آمین خانیم هئی ...