چرایی لزوم همزمان نمایشگاه مطبوعات و کتاب
نمایشگاه مطبوعات، مسئول‌محور؛ نمایشگاه کتاب، مردم‌محور
برگزاری همزمان نمایشگاه مطبوعات در جوار نمایشگاه کتاب، با تمام نقص‌هایش، پای شخصیتهای سیاسی و مدیران و مسئولان را به نمایشگاه کتاب باز می‌کند.
طی 25 سال گذشته تعداد برگزاری نمایشگاه مطبوعات در استان آذربایجان‌شرقی به سختی به تعداد انگشتان یک دست می‌رسد. نمایشگاهی که همچون بسیاری از فعالیتهای فرهنگی در کشور بازیچه‌ی نوسانات بودجه و سلیقه‌های دولت‌های گوناگون شده است.
متاسفانه جامعه‌ی ایران نیز همچون دیگر جوامع کمتر توسعه‌‌نیافته، دچار فقدان برنامه‌ریزی بلندمدت است. فعالیتهای فرهنگی –وحتی غیرفرهنگی- فدای وضعیت بودجه و یا سلایق مدیران شده است. این مشکل در مقایسه با سنت "تداوم" در کشورهای پیشرفته‌ی غربی، یکی از وجوه تمایز و ویژگی‌های کشور ماست. نبود استمرار و نظم در برگزاری نمایشگاه‌‌ها، همایش‌ها و جشنواره‌ها،این فعالیت‌ها را از جایگاه، اثربخشی و فلسفه‌ی وجودی آنها تهی می‌کند و به فعالیت‌هایی جنبی، سلیقه‌ای و رزومه‌ای تبدیل می‌سازد. بدون تردید توسعه‌ی فرهنگی در سایه‌ی جدی گرفتن و استمرار فعالیتهای فرهنگی شکل گرفته و نهادینه خواهد شد.
سال گذشته پس از رخوتی چندین ساله نمایشگاه مطبوعات همزمان با نمایشگاه کتاب در سالن شهریار برگزار شد؛ اگر از کاستی‌های برگزاری این نمایشگاه که به دلیل انحصارگرایی و عدم مدیریت درست، موجب عدم حضور بسیاری از رسانههای مکتوب و مجازی مطرح در نمایشگاه شد، عبور کنیم؛ نفس برگزاری نمایشگاه مطبوعات توفیق اجباری‌ای بود برای نمایشگاه کتاب تا در سایه‌ی جلوه‌ی رسانه‌ای آن، شخصیتهای سیاسی، مدیران و مسئولان استانی درنمایشگاه کتاب حضور یابند. این اتفاق معمولا هنگام برگزاری صرف نمایشگاه کتاب رخ نمی‌دهد. لذا برگزاری همزمان نمایشگاه مطبوعات در کنار نمایشگاه کتاب موجب حضور پررنگ مسئولان سیاسی شد و همین موجب شده بود تا سالن شهریار و در مجموع، نمایشگاه کتاب توام با شور و هیجان باشد.
نقطه‌ی عطف دیگر این نمایشگاه، دیدار رودرروی مردم با رسانههای استان پس از چندین سال عدم برگزاری بود. کمّی شدن ماهیت رسانههای استان طی سالهای گذشته و افول استقبال مخاطبان در سالهای اخیر در کنار برگزار نشدن نمایشگاه مطبوعات و نبود آیتم مخاطب‌سنجی در رسانههای ما، همه و همه فقدان ارتباط مستقیم میان رسانه و مخاطب را موجب شده بود. برگزاری نمایشگاه مطبوعات تا حدودی توانست التیامی بر این کمبود باشد.
این روزها شانزدهمین دوره‌ی نمایشگاه کتاب تبریز در حال برگزاری است. اما غیبت نمایشگاه مطبوعات به عینه نشانگر این است که برگزاری همزمان این دونمایشگاه هم‌افزایی ایجاد می‌کند. نمایشگاه مطبوعات بنا به هزاران دلیل که در این مقال نمی‌گنجد قادر نیست به تنهایی مخاطب قابل توجهی جذب کند، لذا مخاطب مردمی خود را مدیون برگزاری همزمان با نمایشگاه کتاب است. از طرفی نمایشگاه کتاب برای حضور پررنگ شخصیتهای سیاسی و مدیران و آشنایی حتی جزئی آنها از فضای کتاب و نشر و مشکلات آنها از سویی و رسانه‌ای‌تر شدن و اطلاع‌رسانی پررنگ این رویداد بزرگ فرهنگی از سوی دیگر به برگزاری همزمان نمایشگاه مطبوعات نیاز دارد.
به نظر می‌رسد برگزاری همزمان نمایشگاه کتاب و مطبوعات این هر دو مقوله‌ی مهم فرهنگی را یاری می‌رساند و مخاطبان نیز فرصت دارند تا با یک تیر دو نشان بزنند. فرصت امسال که از دست رفت، حال لازم است برنامه ریزان این حوزه بار دیگر به بهره گیری از این فرصت در سالهای آتی برای دو حوزه مهم فرهنگی بیاندیشند.
ساسان نیک‌رفتار خیابانی
