توضیحات

دیوان اشعار ترکی رضا صراف تبریزی

• مقدمه، تصحیح و تحشیه: دکتر حسین محمدزاده صدیق
• ناشر: انتشارات ییلاق قلم
• چاپ اول 1398
• 296 صفحه
• شابک: 4-95-6286-622-978

رضا صراف تبریزی (1271-1325 هــ.)، سراینده ی غزل های آبدار و ناب و نوحه های روان و سوزناک، در گیر و دار و کشاکش مشروطه، در عهد مظفرالدین شاه قاجار در تبریز زندگی می کرد و در سن 54 سالگی، در سال صدور فرمان مشروطیت وفات کرد.

او در میان شاعران آذربایجانی در عصر خود، به عذوبت طبع، روانی سخن و سادگی بیان معروف بود و هم روزگارانش به وی به دیده ی احترام می نگریستند. گرچه صراف غزل گویی و نوحه سرایی پیشه داشت، به سرودن اشعار سیاسی و اجتماعی نیز دست می زد و در امور خیریه و عام المنفعه نیز پیشگام و پیشتاز بود.

دیوان غزلیات و مراثی وی بارها در تبریز، تهران، باکو و استانبول چاپ شده است و در کشور ما، از پرفروش ترین دیوان های ترکی به شمار می رود. چند سال پیش نیز در تبریز کنگره ای در سطح بین المللی در تبیین اندیشه های وی و شناخت میراث ادبی بازمانده از او برگزار شد و دیوان اشعارش (گرچه بدون تصحیح عالمانه) همراه مقالات و گفتارهای چند درباره ی او انتشار یافت.

در مجموعه ی حاضر تلاش کرده ایم با استفاده از چاپ سنگی دیوان وی که یک سال پس از فوتش در تبریز انتشار یافته است، و نیز با بهره جویی از مجموعه ها و جنگ های ادبی، بخشی از دیوان اشعار ترکی او را – ضمن ارج نهادن به زحمات محققان صراف پژوه – همراه شرح احوال و افکار وی و آوردن آرا و نظرات آنان پیرامون شخصیت و آثارش انتشار دهیم و نارسایی های چاپ کنگره را اصلاح کنیم. امیدوارم این اقدام، طلیعه ی فتح باب نوینی در شناخت بیشتر صراف و گستره ی شعر دوران مشروطیت تلقی گردد.

در این کتاب ما توانستیم 3 قصیده، 93 غزل، 1 ترجیع بند، 2 مخمس، 1 مرثیه، 1 تازیانه، 1 مستزاد و 1 رباعی و همگی را به ترتیب و براساس نظام الفبایی قوافی، تنظیم کنیم.

دکتر حسین محمدزاده صدیق